Türk-Rus ilişkileri tarihinin en büyük projesi olan Akkuyu Nükleer Baskı Santrali (NGS), 20 milyar dolarlık sermayesiyle ‘Türkiye’ye tek kalemde yapılan en büyük yatırım’ unvanını elinde tutuyor.
Gayri Safi Yurt İçi Hasılaya (GSYİH) tahmini katkısı 50 milyar doları bulacak olan santral, Türkiye’nin enerjide dışa bağımlılığını eksilmek için atılan en önemli adımlardan biri olarak dikkat çekiyor.
Mersin’in Gülnar ilçesi Büyükeceli Mahallesinde yapımı devamlı ve bölgenin en büyük istihdam kaynağı haline gelen Akkuyu NGS’nin şantiyesinde, halihazırda 13 binden artı birey çalışıyor. İnşaat sahasında çalışan kişilerin yüzde 80’inden fazlasını Türk vatandaşları oluşturuyor.
Yürütülen detaylı lokalizasyon programı tamamen pek çok yerli firmanın gözbebeği haline gelen projenin toplam yerelleştirme potansiyeli ise 5,9 milyar doları buluyor. Projede şu ana değin teçhizat, malzeme ve hizmet toplamında 1 milyar 170 milyon dolarlık; yani yaklaşık yüzde 30,5’lik yerli katkı maddesi oranına ulaşıldı. Vergi, harç, işçilik ve lisans da dahil edildiğinde bu oran yüzde 35,5’e çıkmış oluyor. Ayrıca açıklanan son verilere kadar, yaklaşık 2,2 milyar dolar tutarındaki arz siparişleri de çoktan sözleşmeye bağlandı.
Akkuyu Nükleer A.Ş., yerelleştirme konusundaki çalışmalar zarfında firmalarla çoğu kez bir araya da geliyor. Bu amaçla yapılan son etkinlik, yüzlerce bambaşka firmadan temsilcinin katıldığı “Tedarikçi Semineri” oldu. Seminerde, Akkuyu NGS Projesinde gelinen son duruma ilişkin bilgi alan işyeri yetkilileri, B2B görüşmelerine katılma fırsatı da buldu.
1979 yılında kurulan ve 50’ye yakın ülkeye ürün ihraç eden Berdan Cıvata, seminere katılan firmalar arasındaydı. Enerji nakil hatları, alet, inşaat, çelik yapılar, gemi inşa sektörleri, rafineri ve petrokimya tesisleri, demiryolları, yol, tünel, baraj inşaatları ve rüzgar enerji sektörü için yüksek dayanımlı cıvata, ankraj, saplama, dişli çubuk ve somun üretimi yapan işyeri, Türkiye’nin temas elemanları sektöründe NET-IC Nükleer Santraller Intibak Değerlendirme Sertifikasına sahip olan tek firması olarak öne çıkıyor.
Akkuyu NGS’nin daha aşağı yüklenicileri için miktar karşılayan firmanın Marka Pazarlama Yöneticisi Arif Aksoy, yaptıkları işi “Bağlantı elemanları sektöründe hizmet veriyoruz. Paslanmaz çelik, alaşımlı çelik ve karbon çeliğinden milletlerarası standartları ve alıcı teknik çizimlerine göre muhakkak temas elemanlarını üretiyoruz. bununla birlikte bu bağlantı elemanlarını kendi bünyemizde kurmuş olduğumuz gerginlik laboratuvarımızda test ve çözümleme hizmetlerini sağlıyoruz” sözleriyle açıkladı.
“NÜKLEER SANTRALLERİN SAYISI ARTMALI”
Akkuyu NGS projesine dahil olmaktan büyük bir mutluluk duyacaklarını gösteren Aksoy, projenin bölgede oluşturduğu istihdam ve katkıyı önemsediklerini belirterek, “Akkuyu Nükleer Güç Santrali, ayrıca inşa edildiği bölge keza de ülkemiz için büyük bir tartı taşıyor. Küresel ısınma çoktan 1 buçuk derece seviyesine geldi ve hatta bu seviyeyi de geçti. Gelecekte bu sorunun dünya için daha büyük sıkıntılara yol açabileceğini hepimiz biliyoruz. Bunun önlemek istiyorsak yenilenebilir enerji kaynaklarından daha pozitif yararlanmamız gerekiyor. Rüzgarda ve güneş enerjisi santrallerinde enerji kesintili olarak sağlanabiliyor, çünkü hava şartlarına tabi öngörülemeyen etmenler bu santrallerden enerji üretmeyi zaman zaman engelleyebiliyor. Fakat nükleer enerjide böyle bir kesinti söz konusu yok ve bu nedenle bu enerji türünün hem bizim için keza de tüm dünya için daha verimli olacağına inanıyorum” dedi.
Nükleer enerji ve nükleer santrallere yönelik korkunun dayanaksız olduğunu vurgulayan Aksoy, “Bu, ayağınız yere basmadığı için uçağa binmeye korkmaya benziyor kendimce. Oysa insanların korkusuna karşın uçaklar en güvenilir ulaşım araçlarından birisidir. Nükleer santrallerde oldukça ileri bir teknoloji kullanıldığından ben nükleer santrallerin var olması ve sayısının artması gerektiğini düşünüyorum” diye konuştu.
“AKKUYU NGS SAYESİNDE YIL BOYUNCA AÇIĞIZ”
İnşaat sektöründe 29 yılı geride bırakan Marvista İnşaat da seminere katılan firmalar arasında yer aldı. Mersin’de yürüttüğü öyle çok inşaatla bu alanda en fazla seçim edilen markalardan biri haline gelen firma, Akkuyu NGS inşaatının başladığı dönemde santrale komşu, beş yıldızlı bir otel inşaatına başlamıştı.
Geçtiğimiz yaz misafir ağırlamaya başlayan ve Akkuyu NGS şantiyesine 10 dakika uzaklıkta bulunan otelin işletmecisi Fevzi Boyraz, Akkuyu NGS’nin otellerine büyük katkı sunacağını söyleyerek, şu ifadeleri kullandı:
“Genelde sahil kesimlerinde yer alan oteller sezonluk çalışır ama biz Akkuyu NGS inşaatı doğru 12 ay her tarafinda otelimizi açık tutuyoruz. Şu lahza kış aylarında olmamıza karşın halen yüzde 50’nin üstünde bir doluluk oranımız var. Yani sezonun dışarıda olmamıza rağmen doluyuz ve konuklarımızın tamamı projeyle benzer. Bu da Akkuyu NGS’nin bölge turizmine sağladığı katkıyı gösteriyor. Bu büyük bir potansiyel ve biz bundan çok memnunuz. Kalifiye elemanlarımızı sezon bittiğinde bile bünyemizde tutabiliyoruz ve çalışanlarımız da durumdan epeyce memnun. Bölge için çok daha büyük kazanımlar elde edebileceğimize eminim. Akkuyu NGS projesini bölgenin kalkınması açısından büyük bir avantaj ve büyük bir potansiyel olarak görüyorum.”